कृषि विज्ञान केंद्र तर्फे मोहरी- हरभरा लागवड तंत्रज्ञान शेतकरी प्रशिक्षण
कृषी विज्ञान केंद्र चंद्रपूर तर्फे दोन दिवसीय शेतकरी प्रशिक्षणाचे आयोजन करण्यात आले. या प्रशिक्षणामध्ये डॉ.विजय सिडाम (विषय विशेषतज्ञ विस्तार शिक्षण ) यांनी *मोहरी हे पिक रब्बी तेलबिया पिकामध्ये एक महत्त्वाचे कमी खर्चात जास्त आर्थिक फायद्याचे * हौउ शकते त्याकरीता मोहरी या तेलबिया पिकाचे एकात्मिक लागवड तंत्रज्ञान विषयी माहिती असणे महत्वाचे असल्याचे सांगून त्यांनी सखोल मार्गदर्शन केले या यामध्ये जमिनीची योग्य निवड, पूर्वमशागत,पेरणीची योग्य वेळ, बीज प्रक्रिया, रासायनिक खताचे व्यवस्थापन, ओलित व्यवस्थापन याविषयी तसेच शेतक-याना प्रात्यक्षिकासाठी देण्यात आलेली डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठ अकोला येथून प्रसारित झालेली हरभरा या पिकाची पिडीकेव्ही कांचन या वाणा विषयी तसेच हरभरा या कडधान्य पिकाचे आहारातील महत्व या विषयी माहीती दिली. कृषी विज्ञान केंद्र चंद्रपूर तर्फे अटारी पुणे अंतर्गत राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा अभियान NFSM या अभियानांतर्गत मोहरी या पिकाचे एकूण पन्नास प्रथमे रेषीय प्रात्यक्षिके राबविण्यात येत आहे, त्याकरिता (टी.ए.म. १०८-१ ) हे वाण शेतकऱ्यांना निविष्ठा मध्ये वाटप करण्यात आले. हरभरा या पिकाचे समुह प्रथम रेषिय प्रात्यक्षिके चंद्रपुर जिल्हयात ७५ शेतकरी लाभार्थ्यांच्या एकुण ३० हेक्टरवर प्रात्यक्षिके राबविण्यात येत आहे. प्रमुख मार्गदर्शनामध्ये डॉ. व्हि.जी नागदेवते यांनी हरभरा लागवड तंत्रज्ञान, खतांचे योग्य नियोजन आणि हरभरा पिकाच्या पेरणीच्या विविध पद्धती तसेच शेतक-यांना बिजप्रक्रियेचे महत्व सांगण्यात आले आणि बियाणांची उगवण चांगली होण्यासाठी आणि रोप अवस्थेत बुरशीजन्य रोगापासुन (मुळकुज व मररोग) संरक्षण करण्यासाठी पेरणीपुर्वी प्रति किलो बियाण्यास ५ ग्रॅम ट्रायकोडर्मा ही जैविक बुरशी चोळावे तसेच पी. एस. बी व रायझोबीयम जिवाणुसंवर्धनाचे २५० ग्रॅम संवर्धन गुळाच्या थंड द्रावणातुन १० किलो बियाणास चोळावे (गुळाचे द्रावण तयार करण्यासाठी १ लिटर पाण्यात १२५ ग्रॅम गुळ घेवुन ते विरघळेपर्यत पाणी कोमट करावे त्यानंतर बियाणे १ तासभर सावलीत सुकवुन लगेच पेरणी करावी ) यामुळे हरभ-याच्या मुळावरील ग्रंथीचे प्रमाण वाढुन हवेतील नत्र अधिक प्रमाणात शोषुन घेवुन पिकास उपलब्ध केला जातो आणि पिकाचे ५ ते १० टक्के उत्पादन वाढते. किंवा ट्रायकोडर्मा जैविक बुरशी ऐवजी २ ग्रॅम थायरम + २ ग्रॅम कार्बेन्डाझिम एकत्र करून प्रति किलो बियाणास चोळावे याविषयी सखोल मार्गदर्शन केले.
